Patent Başvurusu ve Tescil İşlemleri
- Başvuru öncesinde Dünyada ve Türkiye’de Çeşitli veri tabanları kullanılarak, buluş konusu hakkında müvekkilin isteğine bağlı olarak ön araştırma yapılması ve elde edilen sonuçlar çerçevesinde buluşun değerlendirilmesi, elde edilen verilere göre başvuru dosyasının hazırlanması ve Türk Patent ve Marka Kurumu’nda dosyalanması.
- Başvuru/tescil sonrasında tüm işlemlerin, yasal süreler içerisinde takip edilmesi ve yürütülmesi.
- Başvuru/tescil sonrasında, patent/faydalı model ile ilgili çeşitli değişikliklerin lisans, devir, unvan, nevi, adres değişikliği vs. gibi hukuki işlemlerin gerçekleştirilmesi.
- Buluşun korumasının devamı için, her yıl ödenmesi gereken yıllık ücretlerin takibi ve hak sahiplerine bildirilmesi.
Patent Konusunda Genel Bilgiler
Patent bilimsel ve teknik bir buluşun ya da böyle bir buluşu uygulama alanında kullanma hakkının kime ait olduğunu gösteren resmi belgedir. Başka bir ifadeyle, patent, sahibine, buluşunun başkaları tarafından izinsiz olarak kullanılmasını, üretilmesini, satılmasını, satışa sunulmasını veya ithal edilmesini belirli bir süre için engelleme hakkı veren bir sınai mülkiyet hakkıdır. Teknolojinin her alanındaki buluşlara, yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilir.
Bu itibarla patentler, bir bütün olarak toplum ile buluş sahipleri arasındaki bir toplumsal sözleşmeyi temsil eder. Buluş yapanın gizli tutmayı yeğlediği bir inovasyon, “know-how” veya “ticari sır” olarak anılır. Patentler, 551 sayılı KHK ile korunmakta iken,10 Ocak 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile korunmaya devam etmektedir.
Buluş Nedir?
Buluş, tarım dahil sanayideki herhangi bir teknik sorunun çözümüdür. Buluş daha önce bulunmayan bir şeyin, insanın düşünce çabası ile geliştirmesidir. Buluş, teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin yeni teknik çözümlerdir.
Patentlenebilirlik Nedir?
Yukarıda da açıklandığı üzere patent, genel anlamda teknik yeniliklere verilen bir koruma belgesidir. Yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşan buluşlar için buluş sahibine belirli bir süre buluşunu üretme, kullanma, satma veya ihraç etme hakkı veren koruma belgeleridir.
Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için;
- Yenilik; başvuru yapılmadan önce dünyanın herhangi bir yerinde başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir.
- Tekniğin bilinen durumunun aşılması; konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı nitelik anlamındadır.
- Sanayiye uygulanabilirlik; buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir. Farklı bir ifadeyle, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikteyse, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.
Patent Korumasının Kapsamı:
Patent sahibi, buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayrım yapmaksızın patent hakkından yararlanır. Başvuru tarihinden başlamak üzere patentin koruma süresi 20 yıldır.
Patent sahibinin,
- Patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını,
- Patent konusu olan bir usulün kullanılmasını,
- Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının başkalarına teklif edilmesini ve
- Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını
önleme hakkı vardır.
Türkiye’de verilen patent belgesi, sadece Türkiye’de geçerlidir. Patent koruması ulusaldır. Buluş sadece başvuru yapılan ülkenin yasal düzenlemelerine göre korunmaktadır. Farklı bir ifadeyle, Türkiye’de koruma altına aldığınız patent sizi yalnızca Türkiye sınırları içerisinde korur. Fakat yurtdışında da patentinize bir koruma sağlamak isterseniz patentinizi başka ülkelerde de tescil ettirebilirsiniz. Ülkemizin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalarla, birden fazla ülkede tek bir başvuru ile patent başvurusu yapma imkanı bulunmaktadır.
Buluşların patent ile korunması, her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. Yani, bir buluşun patent ile korunması için, koruma istenen her ülkede patent başvurusu yapılması zorunludur.
Patentten Doğan Hakkı Tecavüze Uğrayan Hak Sahibinin İleri Sürebileceği Talepler:
- Patentten doğan haklara tecavüz fiillerinin durdurulması talebi;
- Tecavüzün giderilmesi, maddi ve manevi zararın tazmini talebi;
- Patentten doğan haklara tecavüz suretiyle üretilen veya ithal edilen ürünlere, bunların üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara ve patente bağlı bir usulün kullanımını sağlayan araçlara el konulması talebi
- Patentten doğan haklara tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması
istenebilir.
Patentlenemeyecek Konular ve Buluşlar:
Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için patent verilerek korunamaz:
- Keşifler, bilimsel teoriler, matematiksel yöntemler
- Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler
- Bilgisayar programları
- Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri
- Bilginin sunumu
Aşağıda sayılan buluşlara patent verilemez:
- Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar
- Mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler.
- İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dâhil tüm tedavi yöntemleri.
- Oluşumunun ve gelişiminin çeşitli aşamalarında insan bedeni ve bir gen dizisi veya kısmi gen dizisi de dâhil olmak üzere insan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi.
- İnsan klonlama işlemleri, insan eşey hattının genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçlarla kullanılması, insan ya da hayvanlara önemli bir tıbbi fayda sağlamaksızın hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar.
Patent Başvurusu Yapılabilmesi için Gerekli Belgeler:
- Tarifname : Bir buluşun patent ile korunabilmesi için onun detaylı bir şekilde açıklanması gerekir. Tarifname buluş konusunun ilgili olduğu teknik saha, tekniğin bilinen durumu, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler, teknik resimlere ait açıklamalar ve buluşun sanayiye uygulanma biçimi detayları ile belirtilmelidir.
- Özet : Yenilik hakkında genel bilgi veren çok kısa bir tariftir. Özet, sadece teknik bilgi verme amacına hizmet eder.
- İstemler : Yeniliğin korunması istenen unsurlarını tanımlayan metinlerdir. İstemler patent dosyasının en önemli kısmıdır. İstem veya istemler, buluşun korunması istenilen unsurlarını tanımlar. Her istem açık ve öz olmalıdır. İstem veya istemlerin dayanağı tarifnamedir. İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz.
- Teknik Resimler : Yeniliği anlatan her türlü teknik resim, perspektif resim, akış şemaları ölçüsüz olarak A4 kağıdı boyutunda verilmelidir.
- Başvuru ve Buluşçu Bilgilerini içeren Başvuru Dilekçesi: başvuru sahibi gerçek kişi ise adı soyadı, firma ise firma bilgileri ve iletişim bilgileri, aynı şekilde buluşu yapan kişi veya kişilerin adı soyadı ve iletişim bilgileri yer almalıdır.
Başvuru ve İnceleme Aşaması
Yukarıda sayılan gerekli belgeler hazırlanır ve Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvurulur.Başvurudan sonra TP şekli şartlar açısından bir inceleme yapar.Başvurunun şeklî şartlara uygun olmadığı anlaşılırsa, başvuru sahibinden, bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde eksikliği gidermesi istenir.
Başvuru sahibi başvuruyla birlikte veya bildirime gerek olmaksızın başvuru tarihinden itibaren on iki ay içinde ücretini ödemek kaydıyla araştırma talebinde bulunur. Aksi takdirde başvuru geri çekilmiş sayılır.Başvuru sahibinin araştırma talebinde bulunması durumunda, başvurunun şeklî şartlara uygunluk bakımından eksikliğinin olmadığı anlaşılırsa veya eksiklikler süresi içinde giderilirse araştırma raporu düzenlenir, başvuru sahibine bildirilir ve Bültende yayımlanır.
Başvuru sahibi, araştırma raporunun bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde ücretini ödeyerek incelemenin yapılmasını talep eder. Aksi takdirde başvuru geri çekilmiş sayılır.
Üçüncü kişiler, patentin verilmesi kararının Bültende yayımlanmasından itibaren altı ay içinde ücretini ödeyerek söz konusu patente itiraz edebilirler. İtiraz, patent sahibinin görüşlerini de dikkate alarak, Kurul tarafından incelenip karara bağlanır.
PATENT YAYIM KODLARI (NUMARALARI)
Türkiye’de Resmi Patent Bültenleri Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından her ayın 20’sinden sonra yayımlanmaktadır. TÜRKPATENT’in yayımladığı Resmi Patent Bültenlerinde, yayımlanan her patent ya da faydalı model yayımı ile ilgili aşağıdaki gibi yayım numaraları bulunmaktadır. Yayım numarasının sonundaki bir harf ya da bir harf ve yanında bir rakamdan oluşan yayım kodları bulunmaktadır. Bu yayım kodlarının anlamları aşağıdaki gibidir.
Örnek Patent Yayım Numarası: TR 2019 89653 B
Örnek Patent Yayım Kodu: B
Patent
B: Tescil edilmiş ulusal patent yayımı. (Tescil)
A1: Patent başvuru + araştırma raporu yayımı. Patent başvurusunun araştırma raporu yayım tarihi olan 18 ay öncesinde hazırlanmış ise, 18. ayda araştırma raporu ile birlikte başvuru yayımlanır. (Başvuru ve Araştırma Raporu)
A2: Sadece patent başvurusu yayımı. 18. ayda araştırma raporu hazırlanmamışsa, sadece başvuru yayımlanır. Erken yayım talep edilmişse de sadece başvuru yayımlanır. (Başvuru)
A3: Sadece patent araştırma raporu yayımı. Başvurudan sonra sadece araştırma raporu yayımı. (Araştırma Raporu)
Faydalı Model
Y: Tescil edilmiş ulusal faydalı model yayımı. (Tescil)
U: Faydalı model başvurusu yayımı. (Başvuru)
U3: Sadece faydalı model araştırma raporu yayımı. Önceden yayımlanmış olan faydalı model başvurusunun araştırma raporu. (Araştırma Raporu)
U4: Araştırma raporu ile birlikte yayımlanan faydalı model başvurusu. (Başvuru ve Araştırma Raporu)
U5: Araştırma raporu olmadan yayımlanan faydalı model başvurusu. (Başvuru)
Avrupa Patenti
T3: İstemleri yayımlanan Avrupa patent başvurusu yayımı. (Başvuru)
T4: Avrupa patenti fasikül yayımı. Avrupa patentlerinin verilmesi ile ilgili fasikülleri yayımlanan Avrupa patentleri (Türkiye’de validasyonu yapılmış, yani geçerli kılınmış). (Tescil)
PCT (Patent Cooperation Treaty – Patent İş Birliği Antlaşması)
U1: PCT 1. kısım ile ulusal aşamaya giren faydalı model başvurusu yayımı. (Başvuru)
U2: PCT (Patent Cooperation Treaty – Patent İşbirliği Antlaşması) 2. kısım ile ulusal aşamaya giren faydalı model başvurusu yayımı. (Başvuru)
T1: PCT 1. kısım ile ulusal aşamaya giren ve araştırma raporu ile birlikte yayımlanan patent başvurusu. (Başvuru ve Araştırma Raporu)
T2: PCT 2. kısım ile ulusal aşamaya giren patent başvurusu. (Başvuru)
T: PCT ile yapılan ve araştırma raporu ile birlikte yayımlanan patent başvurusu. (Başvuru ve Araştırma Raporu)
T5: PCT ile yapılan ve TÜRKPATENT bünyesinde hazırlanan araştırma raporu ile yayımlanan faydalı model başvurusu. (Başvuru ve Araştırma Raporu)
T6: PCT ile yapılan faydalı model başvurusu. (Başvuru)
T7: PCT ile yapılan ve yayımlanmış olan faydalı model başvurusunun TÜRKPATENT bünyesinde hazırlanmış olan araştırma raporu. (Araştırma Raporu)
T8: PCT ile yapılan, araştırma raporu herhangi bir nedenden dolayı düzenlenememiş olan patent başvurusu. (Başvuru)
Entegre Devre Topoğrafyası
TB: Entegre Devre Topoğrafyası tescil yayımı. (Tescil)